Texas Üniversitesi Veteriner Hekimliği Acil Veteriner Hekimliği Bölümü Köpekler İçin Yeni Dekontaminasyon Rehberi Yayınladı

28 Şubat 2024 tarihinde yayınlanan rehberde afet olaylarında köpeklerin acil tedavileri için kimyasal, enfekte ve diğer durumlar için dekontaminasyon önerilerini paylaştı.

Rehberde dekontaminasyon amacıyla banyo ortamı ve uygulanışı da detaylı olarak açıklanmaktadır.

Amerika Birleşik Devletleri’nde veteriner tedavisi konusunda uzmanlaşmış en büyük acil müdahale ekibi olan grubun, toplulukların afetleri planlamasına yardımcı olmak için benzersiz bir şekilde niteliklidir.

Dr.Zoran ‘’ister deprem, ister sel, isterse endüstriyel bir patlama olsun afetin, insan ve hayvanlara verdiği ortak zarar onlarda sağlık sorunlarına yol açabilecek zararlı maddelere maruz bırakmasıdır.’’ demektedir.

“Sadece cilt tahriş edici olabilirler veya sonunda kansere neden olan ajanlar olabilirler. Sel gibi bir doğal afet bile kanalizasyon suyuyla, insanların ve hayvanların maruz kalabileceği toksik ve enfekte potansiyeli olan şeyleri yaymayla sonuçlanabilir” dedi.

Kimyasal tehlikelerden kaynaklanan kalıcı yanıklardan kaçınmanın anahtarı, bir bireyin vücudunun dışındaki toksik maddelerin uzaklaştırılması işlemi olan dekontaminasyondur.

Dr.Zoran,” bu projenin amacı, topluluk acil durum planlamacılarına ne kadar sabun satın alacakları, ne kadar su tahsis edecekleri ve köpekleri dekontamine etmek için kaç gönüllü gerektiği gibi şeyleri ölçmelerine yardımcı olacak sayılar sağlamaktı ” dedi. “Bunun daha fazla topluluğu afet planlamalarına hayvan dekontaminasyonunu dahil etmeye teşvik edeceğini umuyoruz.”

Afet Müdahalesi

Dr.Zoran afetlerde dekontaminasyonun hayvanları maruziyetini azaltmak ve temizlemek için çok güvenli bir yol olduğunu ifade ediyor.

ABD’de ve dünyada birçok topluluğun insan dekontaminasyonu için planları olsa da, her zaman pet hayvanları için plan yapmadıklarını ve bunun toplum için tehlikeli olabileceğini görmüştür.

Dr. Zoran, “İnsanlar genellikle evcil hayvanlarını yanlarında acil barınaklara getiriyorlar” dedi. “Onları geride bırakmak istemiyorlar ve bırakmamalılar. Ancak daha sonra sahipleri, kürklerinde hala toksik kimyasallar olabilecek hayvanlara yakındır, bu da kişi için rekontaminasyona(tekrar maruz kalmaya) ve hayvan için kirleticilere sürekli maruz kalmaya yol açabilir.”

Hayvanları dekontamine etmeyi planlamaya dahil etmek, böylece hem hayvanların hem de insanların uygun şekilde dekontamine edilmesini ve bu şekilde kalmalarını sağlar. Bununla birlikte, toplulukların, sahipleriyle birlikte ortaya çıkan hayvan sayısına hazırlıksız yakalanmaları önler.

Dr.Zoran,” bir afet olayında günde 40 ila 50 hayvan dekontaminasyonu yapıyorduk ” dedi. “Çok fazla iş var, ancak bu hayvanların ve onlara bakan insanların refahı için çok önemli, onları acil durum planlarına dahil etmemiz gereklidir, dedi.

Dekontaminasyon Prosedürü

Hayvan dekontaminasyonunu mümkün olduğunca uygun fiyatlı ve verimli hale getirmeye yardımcı olmak için Zoran ve ekibi, köpeklerin dekontaminasyonu için tamamlanması ortalama 10 ila 15 dakika süren modern bir sistem geliştirdi.

“Sistemimizi orta uzunlukta tüylü orta boy köpekler üzerinde test ettik ve bir dizi gönüllünün saatte yaklaşık dört veya beş köpeği dekontamine edebileceğini gördük” dedi. 

“Köpek başına yaklaşık 45-55 litre suya ve gönüllüler için havlu, hortum ve kişisel koruyucu ekipmana gibi diğer ekipmanlara ihtiyacınız olacak.”

Zoran ve ekibi ayrıca, suyun bertaraf için büyük bir oluğa akmasını sağlayan, tabanda delikler açılmış büyük plastik küvetler kullanarak bir yıkama istasyonu tasarladı.

Dr. Zolan’ın çalışmasında, sıradan bulaşık sabununu ve veteriner klinikleri prosedürlerinde kullanılan antibakteriyel sabun karşılaştırması yapmıştır, özellikle yağ bazlı maruziyetlerde köpürmesi nedeniyle sıvı bulaşık sabunun etkinliği daha fazladır ve enfekte potansiyeli olan durumlar haricinde antibakteriyel, dekontaminasyon için sıvı sabun yerine tercih edilmesi önerilmektedir.

Köpek dekontaminasyon için özel hazırlanmış küvete alınmalı,

Köpeklerin öncelikle üzerilerindeki tüm aksesuarlar çıkarılmalı,

Köpeklerin üzerinde kuru kir, kıtık vb kirler kibarca uzaklaştırılmalı.

Gerekirse ağızlık kullanılmalı.

Köpek önce önden arkaya (kafadan kuyruğa) ve yukardan aşağı yönde ıslatılmalı

Köpeklerden önden arkaya ve yukardan aşağıya el yardımıyla sabunlanmalı,

1 köpek için gereken en fazla sabun miktarı yaklaşık 30 gram olmuştur.

Yeterince köpürdüğünde durulama işlemi başlamalı

Aynı yönlerde köpek hortumdan akan temiz su ile sabun gözükmeyene kadar durulanmalı

Yıkama küvetlerinin özelliği köpeğin yıkanırken kontamine suyun küvetin altındaki deliklerden akarak depolanması ya da atık su alanına aktarılması için 2 alanlı olarak planlanmıştır.(Şekil 1 ve 2)

Kaynak:

1.Zoran DL, Bassinger SC, Budke CM, Fridley JL. Mass Decontamination of Companion Dogs in Disaster: Planning for Personnel, Water, and Time Requirements. Disaster Medicine and Public Health Preparedness. 2024;18:e40. doi:10.1017/dmp.2023.229

2.https://vetmed.tamu.edu/news/press-releases/decontamination-guidelines-for-dogs/